De laureaten van de eerste Prijs voor het Belgische erfgoed in het buitenland, een nieuw initiatief van de FOD Buitenlandse Zaken, Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking en van de Koning Boudewijnstichting, zijn bekend gemaakt.
Door de eeuwen lieten Belgen sporen na over de hele wereld, zoals bruggen, gebouwen, stedelijke uitrustingen, glasramen, fresco’s of reservaten. Vaak verwijst de naam van dat erfgoed naar België en zet het ons land in de kijker. Het erfgoed wordt meestal door de plaatselijke overheden in stand gehouden. De Prijs voor het Belgische erfgoed in het buitenland is bedoeld om dit rijke en vaak vergeten erfgoed onder de aandacht te brengen. Met de prijs worden niet alleen de meest uitmuntende plaatselijke beschermingsinitiatieven bekroond, ook wordt onrechtstreeks en op middellange termijn een aanzet tot een betere instandhouding gegeven.
Uit de deelnames die door Belgische ambassades wereldwijd werden ingediend, heeft een expertenjury 3 laureaten gekozen:
- Het historische complex van Österbybruk (Zweden): De gekozen locatie is een "Vallonbruk", een sociaal en economisch complex van gebouwen rond een smederij. Österbybruk is een van de mooiste voorbeelden van overblijfselen van de aanwezigheid en de inbreng van de Waalse immigraten (‘valloner’) in Zweden in de 17de eeuw. Meer dan 1.200 families emigreerden in die periode naar Zweden, waar de expertise van onze meestersmeden gegeerd was. Ze hebben bijgedragen tot de lancering van de Zweedse metaal- en staalindustrie. Hun aantal nakomelingen vandaag wordt tussen de 500.000 en 1 miljoen mensen geschat.
- Glas-in-lood-raam van de Sint-Catharina van Alexandrië-kerk in Bethlehem (Palestijnse gebieden): Het glasraam werd in 1926 door België geschonken en in 2004 volledig gerestaureerd door het Gentse atelier Mestdagh. Het Belgische geschenk is heel representatief voor de historische en religieuze banden tussen België en het Heilige Land doorheen de eeuwen en getuigt van de talenten van onze glaskunstenaars. Het glasraam komt wereldwijd in beeld tijdens de jaarlijkse nachtmis in Bethlehem op 24 december. Daarnaast kunnen alle toeristen en bezoekers van de kerk het raam bezichtigen.
- De Heilig-Hartkathedraal in Lahore (Pakistan): De Heilig-Hartkathedraal heeft haar wortels in de historische aanwezigheid van de Belgische Kapucijnen in Pakistan. Monseigneur Godefroid Pelckmans (bisschop van Lahore, 1893-1904) gaf aan de Antwerpse architect Dubbeleere de opdracht om een kathedraal te bouwen met Belgische steun en materialen. De bouw van de kathedraal werd in 1907 afgerond. In 2007 werd de honderdste verjaardag van de kathedraal op feestelijke wijze herdacht. De Pakistaanse regering bracht toen een speciale postzegel met de beeltenis van de kathedraal uit en de paus Benedictus XVI stuurde een telegram met felicitaties. Het jaar erna, in 2008, werd de kathedraal beschadigd bij een zware bomaanslag op een overheidsgebouw in de buurt. De glasramen begaven het onder de kracht van de explosie. Ze werden intussen in België hersteld.
De prijs wordt dit jaar het eerst uitgereikt. Er is geen financiële vergoeding aan verbonden. De laureaten zijn de plaatselijke overheden of privé-instellingen die voor de bescherming van het erfgoed verantwoordelijk zijn. Elke laureaat zal ook ter plaatse door de Belgische ambassade in de bloemetjes worden gezet. De laureaten zijn volgens de volgende criteria gekozen: omvang en zichtbaarheid van het erfgoed; historisch, kunsthistorisch, economisch en cultureel belang van het erfgoed; belang ervan voor de bilaterale betrekkingen en de mogelijkheden voor onze diplomatieke vertegenwoordiging om de prijs ter plaatse publiek in de belangstelling te brengen.