‘Kunst und Alchemie. Das Geheimnis der Verwandlung’ is de titel van de tentoonstelling die in het Düsseldorfse Museum Kunstpalast georganiseerd is, in het kader van de ‘Quadriennale Düsseldorf’.

Via een chronologisch parcours van de oudheid tot vandaag worden we deelgenoot gemaakt van de fascinatie die de alchemie op heel wat kunstenaars heeft uitgeoefend. We zien er hoe in hun ateliers kennis werd doorgegeven van meester tot leerling, aan de hand van formules, door middel van boeken, tekeningen en andere objecten. Het De Ganaymanuscript – een eigentijdse kopie van Rubens’ originele notitieboek – is voor de 17e eeuw een model in zijn soort. Het handschrift weerspiegelt naast Rubens' ambitie om zijn theorieën en zijn kennis over te dragen ook zijn streven naar erkenning als ‘pictor doctus'.

Verschillende elementen van het manuscript wijzen niet alleen op Rubens’ belangstelling voor alchemie maar ook op een - althans theoretische - betrokkenheid bij die discipline. In zijn theoretische notities zet hij zijn ideeën uiteen over de weergave van de perspectief, over symmetrie en anatomie. De theorieën daarover puurde hij rechtstreeks uit kennisgebieden als de alchemie, de getallenmystiek van Pythagoras en zelfs de kabbala. Zo legt hij in een aantal tekeningen een verband tussen de menselijke vormen en de drie geometrische basisfiguren, namelijk het vierkant, de cirkel en de driehoek. Volgens Rubens is het menselijk lichaam terug te brengen tot deze drie vormen.

Het De Ganaymanuscript, een van de vier bekende kopieën naar Rubens’ notitieboek – het origineel is verloren gegaan in een brand in het atelier van Charles Boulle in Parijs –, werd in 2012 door de Koning Boudewijnstichting aangekocht en in permanent bruikleen gegeven aan het Rubenshuis in Antwerpen.

Praktische informatie:

Museum Kunstpalast, Ehrenhof 4–5, 40479 Düsseldorf
van 5 april tot 10 augustus 2014
van dinsdag tot zaterdag van 11 tot 18u en op donderdag van 11 tot 21u
Gesloten op maandag
Toegangsprijs: 6€