Reliekhouder-monstrans van Sint-Odilia

Fijn geciseleerde reliekhouder-monstrans

Dit 17e-eeuwse zilverwerk met vergulde details werd aangekocht door het Fonds Marie-Bernadette en Michel Teheux en het Fonds Léon Courtin-Marcelle Bouché. Deze reliekhouder-monstrans is bijzonder fijn afgewerkt en rijkelijk versierd met krullen, eierlijsten, fruit, hoofden van gevleugelde engelen, lelies en klaver: een iconografische knipoog naar het wapenschild van de opdrachtgeefster, zuster Bénédicte Préalle uit Val-Notre-Dame. De verfijnde fries omgeeft een ovale ruimte in glaswerk, waarboven een gekruisigde Christus hangt. De reliekhouder bevat een stukje rib van Sint-Odilia en een haarlok van de Maagd.

MD voor Mathieu Dardenne of Mathieu De Fies?

De meesterstempel, een monogram MD, verhoogt nog de kwaliteitswaarde van het schrijn. Dankzij baanbrekend onderzoek van Luc Engen, wetenschappelijk medewerker aan de Universiteit van Luik, kon het werk worden toegeschreven aan Mathieu Dardenne, meester-edelsmid uit Hoei en vader van Mathieu II en Henri, die allebei in het familieatelier tot edelsmid werden opgeleid. Het leven van beide zonen is beter gedocumenteerd dan dat van hun vader. Ze genoten zowel in Antwerpen als in Parijs (Jardin des Tuileries en het Louvre tussen 1634 en 1647) een grote bekendheid. De kwaliteit van hun werk en hun briljante parcours zijn ongetwijfeld in grote mate het gevolg van de opleiding die ze bij hun vader hebben genoten. Henri mocht zelfs gietvormen uit diens atelier gebruiken. Na een vergelijkende studie van diverse stukken van vader en zoon kon het reliekschrijn van Sint-Odilia zonder twijfel aan Mathieu Dardenne worden toegeschreven en niet aan diens concurrent Mathieu De Fies, een andere edelsmid uit Hoei. De vermelde datum op het schrijn, 1624, is belangrijk, want op 16 oktober van dat jaar werd Anne Jamart als abdis van Val-Notre-Dame opgevolgd door Nicole de Waha.

De Schatkamer van de Collegiale kerk van Hoei

Het kostbare object werd van generatie op generatie in de familie Préalle doorgegeven. De uitstalling ervan in de Schatkamer van de Collegiale kerk van Hoei is ongetwijfeld een meerwaarde. Mathieu Dardenne was namelijk werkzaam in Hoei. Bovendien staan er in de Schatkamer nog twee andere reliekhouders-monstransen van diezelfde edelsmid, uit 1617 en 1626. Tot slot is Odilia ook de patroonheilige van de kloosterorde der Kruisheren, een kerkelijke instelling die in Hoei werd gesticht en waarvan het moederklooster tot het einde van het ancien régime in Hoei was gevestigd.

Bewaard dankzij mecenassen

De reliekhouder-monstrans van Sint-Odilia werd aangekocht door het Fonds Marie-Bernadette en Michel Teheux en het Fonds Léon Courtin–Marcelle Bouché, die allebei beheerd worden door de Koning Boudewijnstichting. Het Fonds Marie-Bernadette en Michel Teheux ondersteunt programma’s voor de integratie van opmerkelijke kunstwerken of hedendaagse kunstuitingen in religieuze gebouwen van het bisdom Luik. Het Fonds Léon Courtin-Marcelle Bouché ondersteunt de aankoop, conservatie, restauratie en valorisatie van kunstwerken van Belgische kunstenaars van alle tijden, met uitzondering van hedendaagse kunstenaars.