De Koning Boudewijnstichting kocht het portret van Jan Vekemans, van de hand van de bekende portretschilder Cornelis De Vos (1584/85 -1651), aan en gaf het in langdurige bruikleen aan het Antwerpse Museum Mayer van den Bergh. Dankzij deze aankoop wordt een belangrijke reeks familieportretten vervolledigd.
Cornelis De Vos is de belangrijkste portretschilder van de Antwerpse barok. Onder invloed van Pieter Paul Rubens en Anton Van Dyck ontwikkelde hij een eigen beeldtaal die tegemoet kwam aan de smaak van de stedelijke burgerij.
Joris Vekemans, een zeer welvarend koopman in zijdestoffen te Antwerpen, geeft Cornelis De Vos in 1624 de opdracht om portretschilderijen te maken van zichzelf, zijn vrouw Maria en hun kinderen. Levensgroot en telkens als paren die naar elkaar kijken. Maar één jaar later sterft de opdrachtgever en slechts 3 schilderijen – de portretten van Joris, Maria en Frans – raken volledig klaar. De schilderijen van Cornelia en Jan zijn niet volledig afgewerkt en aan de andere 3 kinderen komt de barokschilder nooit toe.
Jan Vekemans, de oudste zoon, is hier 5 jaar. Hij draagt een kostuum met rok en open japon in groen fluweel, houdt een hoed in de hand en toont het gevest van een wapen bevestigd aan een lederen gordel. Deze typische mannelijke attributen tonen de hoge status van het kind. De luxueuze kledij is ongetwijfeld feestkledij, en dus geen alledaags kostuum. In de 17de eeuw was het echter de gewoonte om kinderen uit te dossen in rijkelijke kledij. Hiervoor werden soms kledingstukken van de ouders ‘vermaakt’ op maat van de kinderen. De vlakke, brede kraag is uitgevoerd in wit linnen, afgezet met kloskant met gebogen lijnen en gesloten met een strik in rode zijde. Dit was een nieuwe en zeer modieuze kant. De manchetten zijn ook uitgevoerd in wit linnen, maar met een traditionele kantsoort, nl vlechtkant.
Het portret is van een uitzonderlijke kwaliteit en de bewaringstoestand is opmerkelijk goed. De onafgewerkte toestand van dit kinderportret leert ons ook bijzonder veel over de genese van De Vos’ portretten.
Vier portretten werden in 1897 door de Antwerpse kunstverzamelaar Fritz Mayer van den Bergh gekocht. Het vijfde portret – het portret van zoon Jan Vekemans – maakte tot voor kort deel uit van een Britse privéverzameling. Dankzij de Koning Boudewijnstichting werd de jonge knaap na vier eeuwen eindelijk herenigd met zijn familieleden.
Sinds de oprichting van het Museum Mayer van den Bergh was het museumbezit ongewijzigd gebleven. Het was immers de bedoeling van de stichteres, Henriette Mayer van den Bergh, om er de kunstcollecties van haar overleden zoon te bewaren voor de toekomst. Het portret van Jan Vekemans hoort echter ontegensprekelijk thuis in het Museum Mayer van den Bergh en verantwoordt dan ook een uitzondering op dit principe.
