Dekselkom in Meissen-porselein

Deze zeldzame dekselkom in Meissen-porselein werd aangekocht door het Fonds Graaf Thierry de Looz-Corswarem, dat beheerd wordt door de Koning Boudewijnstichting. Het stuk maakt deel uit van een bijzonder servies dat het wapenschild draagt van Karel Alexander van Lotharingen en is versierd met vergulde chinoiserieën, kenmerkend voor het atelier Seuter. In het Museum van de Stad Brussel, gevestigd in het Broodhuis kan iedereen deze zeldzame dekselkom nu gaan bewonderen.

Een unieke, verfijnde bouillonkom

Deze porseleinen schaal met twee oren en een deksel – ook bekend als een 'bouillonkom' – dateert uit de eerste helft van de 18e eeuw en is beschilderd met prachtige chinoiserieën en een opvallend wapenschild. De vorm en stijl van de decoraties zijn kenmerkend voor de prestigieuze porseleinmanufactuur in Meissen, de plek waar in Europa voor het eerst het geheim van porselein werd ontrafeld. Op de kom zien we ook taferelen met Aziatisch geïnspireerde figuren en - onder een kroon - het wapenschild van de opdrachtgever van het stuk. Het deksel is verfraaid met landschappen, omgeven door krulwerk.

Gerenommeerde goudschilders

De prachtige schilderingen worden toegeschreven aan het atelier van de familie Seuter. De broers Bartholomeüs – die een opleiding tot goudsmid had genoten – Abraham en Johann Paulus werkten tussen 1722 en 1747 als porseleinschilders in Augsburg. Ze groeiden al snel uit tot dé experts in goudschilderingen op Meissen-porselein en waren vooral gespecialiseerd in chinoiserieën, maar ook in jachttaferelen. Siegfried Ducret, specialist in Meissen-porselein, schrijft de landschappen op het deksel van deze kom toe aan het penseel van Abraham Seuter.

Opmerkelijke herkomst

Het delicate object kan vrij precies gedateerd worden en is des te kostbaarder gezien zijn herkomst. De kom werd enkele decennia na de oprichting van de Meissen-fabriek – een van de oudste in Europa – vervaardigd als onderdeel van een servies dat aanvankelijk besteld was door Leopold I, hertog van Lotharingen en Bar (1679-1729), of een van zijn zonen: Frans III, hertog van Lotharingen en Bar (1708-1765), of Karel Alexander van Lotharingen (1712-1780). Zij droegen namelijk alle drie hetzelfde wapenschild. Het voorwerp wordt bovendien vermeld in de inventaris van de bezittingen van Karel Alexander in zijn kasteel in Tervuren, die een jaar na zijn dood werd opgesteld.

Servies met wapenschild van Karel Alexander van Lotharingen

In de inventaris van Karel Alexander van Lotharingen is sprake van 20 voorwerpen. Slechts zeven daarvan zijn tot op heden bekend en maken deel uit van private en openbare collecties, zoals die van het Rijksmuseum en het British Museum. Dankzij het Fonds Graaf Thierry de Looz-Corswarem, kon de schaal, als zevende voorwerp, aan die lijst toegevoegd worden en is deze nu voor iedereen toegankelijk in het Museum van de Stad Brussel in het Broodhuis op de Grote Markt van Brussel. In de zaal die gewijd is aan de Brusselse porseleinproductie, illustreert het enerzijds de grote invloed van de porseleinproductie in Meissen en anderzijds de rol die Karel van Lotharingen speelde in de promotie van de ontwikkeling van de toegepaste kunsten en in het bijzonder de oprichting van de eerste porseleinfabrieken in onze contreien.

Fonds Graaf Thierry de Looz-Corswarem

Het Fonds Graaf Thierry de Looz-Corswarem zet zich in voor de bescherming van roerend cultureel erfgoed ten voordele van openbare collecties, door de aankoop van meesterwerken en documenten die betekenisvol zijn voor de geschiedenis van België.