De bekering van Saul

Deze tekening laat het talent zien van Abraham van Diepenbeeck (1596-1675) als tekenaar en ontwerper. Zijn werk is levendig en creatief. Bovendien toont de tekening duidelijk hoe Van Diepenbeeck er, ondanks de sterke invloed van Peter Paul Rubens, in slaagt om zijn werk een eigen gezicht te geven.

Van Diepenbeeck was afkomstig uit ‘s-Hertogenbosch, maar vestigde zich al snel in Antwerpen. Hij wordt gezien als één van de beste leerlingen en assistenten van Rubens. Hij maakte schilderijen op doek en glas, maar vooral ook veel ontwerptekeningen voor prenten of driedimensionale voorwerpen.

Deze tekening stelt het moment voor waarop de toekomstige heilige Paulus, Saul van Tarsus, op weg naar Damascus wordt neergeslagen door ‘een licht van den hemel’. Hij valt van zijn paard, en wordt aangesproken door God. In de West-Europese kunst werd deze passage meestal voorgesteld als een dramatische ontmoeting tussen soldaten, paarden en een hemelse verschijning. Die voorstelling sprak heel wat kunstenaars uit de barok aan.

Voor zijn compositie haalde Van Diepenbeeck, zoals wel vaker, de mosterd bij een schilderij van Rubens. Dat schilderij dateert uit circa 1621, maar is in 1945 verwoest. Het enige wat ons rest, zijn een foto en een prent van de omgekeerde compositie van Schelte Adamsz. Bolswert.

De tekening kan in verband worden gebracht met een reeks tapijten rond de handelingen van de apostelen. Aan deze reeks werkte de kunstenaar in zijn latere periode. Tekeningen in Frankfurt am Main en Londen, die een vergelijkbare grootte en techniek bezitten, zouden in dat geval als modelli kunnen worden beschouwd.

De bekering van Saul, aangekocht door het Fonds Léon Courtin-Marcelle Bouché, werd ondergebracht in de Koninklijke Musea voor Schone Kunsten van België.