Ceremonieketen uit Luik

In 2008 kocht de Koning Boudewijnstichting een uitzonderlijk vroege ceremonieketen. Ze is één van de oudste voorbeelden van burgerlijke edelsmeedkunst in ons land.

De ketting van verguld zilver werd rond 1525-1530 vervaardigd door twee Luikse edelsmeden. Hun namen zijn onderaan de ketting te lezen: Erard d’Heur, gouverneur van het Luikse goud-en zilversmedenambacht in de jaren 1525-1536, en Godefroy Godefridi, stamvader van een vooraanstaande familie van edelsmeden uit Luik. De wapenschilden die op de schakels gegraveerd zijn, bevestigen de Luikse oorsprong.

De ketting is opgebouwd uit twee rijen en bestaat uit 19 platen met centraal een medaillon met een hoofd in profiel, het wapenschild van de familie Sartorius en een rozet. Hieraan is een kruisboog bevestigd. De kruisboog en de centrale schakel werden er waarschijnlijk pas later aan toegevoegd. Op de bovenste rij van de overige 18 plaatjes staan barbaren met wapenschilden afgebeeld. Het onderste gedeelte van de plaatjes is versierd met florale motieven.

De herkomst van de ketting blijft voorlopig een open vraag. Op het eerste zicht werd de ketting toegeschreven aan een schuttersgilde omwille van de kruisboog die eraan bevestigd is. Elke schuttersvereniging had een gildenbreuk of schutterskraag die door de winnaar van de jaarlijkse schietwedstrijd werd gedragen. Maar deze ketting beantwoordt niet aan de gangbare typologie van de gildenbreuken of van de rederijkerskragen. Gezien de uitzonderlijke verfijning en de waarde van de ketting, staat wel vast dat deze gemaakt werd voor een hoogwaardigheidbekleder uit Luik of voor een organisatie die haar prestige wou onderstrepen. Zo is er de hypothese dat er een verband is tussen de ketting en de Gilde van de Jonge Handboogschutters. In 1531 toomde Guillaume de Meef een opstand in die de stad Luik dreigde te verwoesten. Als dank zou prinsbisschop Everhard van der Marck de ketting aan de schuttersgilde van Guillaume de Meef geschonken hebben. Op dat ogenblik, of misschien wat later, zouden ook plaatjes toegevoegd zijn aan de ketting met daarop de wapenschilden van weldoeners of van bestuursleden van de gilde. De archieven van de Gilde van de Jonge Handboogschutters vermelden namelijk een ketting die door de prinsbisschop geschonken werd en die, naast de keten, ook een 12tal plaatsjes telde waarvan 4 het wapen van Everhard van der Marck vertoonden.

Website Grand Curtius

Meer info over het Erfgoedfonds

Type: 
Ketting
Material / technique: 
Verguld zilver
Dimensions: 
51 x 42 cm
Type of acquisition: 
Aankoop Erfgoedfonds
Year of acquisition: 
2008
Depository institution: 
Grand Curtius, Luik