Camille Lemonnier in het atelier van de kunstenaar

Dit portret, dat zich in perfecte staat bevindt, kan gelinkt worden aan een belangrijke reeks werken van Alfred Stevens (1823-1906) rond het thema van het kunstenaarsatelier. Zo schilderde Stevens onder meer Le repos du peintre (1855), L’atelier du peintre (1869) en Dans l’atelier (1888). Niet alleen omwille van deze inhoudelijke link, maar ook door de stilistische overeenkomsten kwam dit portret van Lemonnier al uitgebreid aan bod in de literatuur rond de schilder.

In dit werk portretteert Alfred Stevens de schrijver Lemonnier als een schilder in zijn eigen atelier, dat hij weergeeft als het perfecte archetype van een kunstenaarsatelier zoals het er eind 19e eeuw uitzag. Het staat boordevol eclectische objecten, die zijn persoonlijke interesses verbeelden. Zo is er onder meer een reproductie van een tekening van Albrecht Dürer, die in Wenen wordt bewaard, te zien. Anderzijds verlenen objecten als het paard in terracotta, het No-theatermasker, de waaier en paraplu uit papier en bamboe, de pauwenveren en de bundel Pampa-bladeren (cortaderia argentea) voor het raam de compositie een meer Japanse atmosfeer. Eind 19e eeuw was het de gewoonte om schijnbaar esoterische objecten met elkaar te laten interageren en zo een unieke, bijzonder persoonlijke sfeer te creëren. Bovendien creëerde de eenzaamheid van het atelier een romantische kracht die nauwgezet werd gecultiveerd in de 19e-eeuwse iconografie.

Daarnaast vormt dit portret een mooie getuigenis van een boeiend hoofdstuk in de artistieke geschiedenis tussen Parijs en Brussel eind 19e eeuw. Samen met Maurice Maeterlinck, Georges Rodenbach, Charles Van Lerberghe en Emile Verhaeren behoorde Camille Lemonnier tot de sleutelfiguren in de Belgische literatuur. Ze genoten in heel Europa, en vooral in Parijs, bekendheid. Net als zijn tijdgenoten toonde Lemonnier een brede interesse, met een bijzondere focus op de beeldende en toegepaste kunsten. Die interesse weerspiegelde zich ook in zijn intellectuele netwerk, waarvan onder meer Alfred Stevens deel uitmaakte. Ook Alfred Stevens zelf bewoog zich trouwens tussen Brussel en Parijs: hij werd geboren in Brussel, maar stierf in Parijs.

Lange tijd bevond dit doek zich in een privécollectie, waardoor het grote publiek amper de kans kreeg om het te zien. Dankzij deze aankoop van het Erfgoedfonds kwam daar verandering in: het werk is voortaan te bewonderen in de Koninklijke Musea voor Schone Kunsten in Brussel.

Meer info over het Erfgoedfonds