Art-nouveauboekband

Deze boekband in art-nouveaustijl werd ontworpen door Henry van de Velde en gerealiseerd door Paul Claessens voor het boek L’Art de la reliure en France aux derniers siècles van Edouard Fournier (1864).

Het is de allereerste boekband die Henry van de Velde ontwierp (1893-95), en bovendien ook de eerste art-nouveauboekband in België vervaardigd, wat dit exemplaar des te meer bijzonder maakt. De ontwerptekeningen van deze boekband zijn ook bewaard gebleven.

Voor dit boek handelend over de Franse boekbandkunst koos Henry van de Velde eerder voor een klassieke techniek en materialen en dit in combinatie met een wat soberder motief. De sobere stijl staat in contrast met de overdaad aan decoratie die vaak te zien is bij oudere boekbanden.

Het groen marokijnleer versierde hij met goudkleurige filets en gebogen motieven met gestileerde klokjes. Hij maakte hiervoor gebruik van verguldstempels. De boord is rondom versierd met een gearceerde band met hiernaast een stipjesmotief. De binnenkant van de platen zijn bekleed met een geelkleurige zijde stof met een decor van planten en stengels met granaatappels.

Deze stof bestelde Henry van de Velde met zekerheid in Engeland. Niet alleen de stijl, maar tevens het onderwerp - de granaatappels - werden veelvuldig toegepast bij Engelse firma’s. Ook William Morris (1834-1896), gekend van de arts-and-craftsbeweging, maakte gebruik van de granaatappel in zijn ontwerpen. Zijn invloed op de jonge Van de Velde was groot en dat zien we bij deze boekband op vlak van vormgeving en decor. De boekband illustreert goed de invloed van de Engelse Arts and Crafts beweging op de Belgische boekbandkunst.

Daarnaast is deze boekband een mooi voorbeeld van hoe de ontluikende Henry van de Velde richting zijn eigen stijl evolueert. De florale ornamenten, hier nog eerder figuratief, zullen in zijn latere art-nouveaustijl naar lineair evolueren.
De eigenaar wenste de boekband in onze openbare collecties te vrijwaren en was dan ook bereid om hem rechtstreeks aan het Erfgoedfonds te verkopen. Hij wordt bewaard in de Bibliotheca Wittockiana.